Έχει εκλείψει η συζήτηση περί Grexit;

Έχει εκλείψει η συζήτηση περί Grexit;

Του Κώστα Μήλα*

Καθώς συμπληρώθηκαν τις ημέρες αυτές (στις 23 Απριλίου) 400 έτη από τον θάνατο του Shakespeare, έρχεται κατά νου η διαπίστωση ότι η αναφορά στο όνομα Macbeth για τους ανθρώπους του θεάτρου προκαλεί ρίγος ανάλογο με την αναφορά σε Grexit για εμάς τους Έλληνες: «Θεατρίνοι» και Έλληνες ξορκίζουμε Macbeth και Grexit όπως ο διάβολος το λιβάνι...

Και όμως η συζήτηση περί Grexit δεν έχει εκλείψει ειδικά εάν αναλογισθεί κανείς ότι οι κυβερνώντες αγωνιούν να βρουν τα μέτρα «ρεζέρβα» τα οποία θα ενεργοποιηθούν εάν και εφόσον οι στόχοι του ελληνικού προγράμματος αποτύχουν (για πολλοστή φορά).

Το θέμα του Grexit επανέρχεται στο «τραπέζι» κυρίως λόγω των δανειακών μας αναγκών οι οποίες αυξάνονται δραματικά τους μελλοντικούς μήνες. Αρκεί κανείς να διαβάσει με προσοχή το γράφημα στην Wall Street Journal για να καταλάβει ότι σίγουρα δυσκολεύουν τα πράγματα ειδικά στις 20 Ιουλίου του 2016 καθώς επίκειται αποπληρωμή 2,3 δις Ευρώ στην ΕΚΤ. (Προηγείται βέβαια η αποπληρωμή 448 εκ. Ευρώ στο ΔΝΤ στις 13 Ιουλίου...). Πρόκειται για χρήματα τα οποία ούτε διαθέτουμε, ούτε βέβαια μπορούμε να δανεισθούμε καθώς το κόστος του 10-ετούς ελληνικού ομολόγου παραμένει στο απαγορευτικό 8,7%.

Τίθεται (και πάλι) λοιπόν επιτακτικά το ερώτημα: υφίσταται κίνδυνος Grexit; Tην απάντηση δίνει πρόσφατη επιστημονική έρευνα του γράφοντος μαζί με τους Θεολόγο Δεργιαδέ (International Hellenic University) και Θεόδωρο Παναγιωτίδη (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας) με τίτλο «Tweets, Google trends, and sovereign spreads in the GIIPS», η οποία δημοσιεύθηκε το 2015 στο έγκυρο διεθνές περιοδικό «Oxford Economic Papers».

Σύμφωνα με την έρευνά μας, η συζήτηση περί Grexit στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (και δη στο Twitter το οποίο αποτελεί τη βασική πλατφόρμα διάδοσης δημοσιογραφικών νέων με ταχύτατο τρόπο) επιβάρυνε το 10-ετές spread της Ελλάδας με στατιστικά σημαντικό τρόπο και μάλιστα υπεράνω της επίδρασης άλλων παραγόντων όπως (α) η πιθανότητα χρεοκοπίας (την οποία προσεγγίσαμε από τα ασφάλιστρα κινδύνου CDS), και (β) η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά κρατικών ομολόγων Tο ενδιαφέρον περί Grexit καταγράφεται ΕΔΩ.

Παρατηρούμε ότι η συζήτηση περί Grexit κατέγραψε την «μέγιστη» τιμή όταν ο κ. Τσίπρας έπαιξε το «φοβερό και τρομερό» χαρτί του Δημοψηφίσματος. 'Εκτοτε, το ενδιαφέρον περιορίσθηκε αισθητά. Το ενδιαφέρον για Grexit αυξάνεται (δυστυχώς) και πάλι τις τελευταίες εβδομάδες παρά το γεγονός ότι το Brexit «κυριαρχεί» στο διαδίκτυο. Σημειώνω επιπλέον ότι (βάσει του παραπάνω link) πέραν της Ελλάδας, το ενδιαφέρον για Grexit παραμένει ζωηρότατο στις «σκληροπυρηνικές» Γερμανία και Αυστρία. Αυτά πρακτικά σημαίνουν ότι:

1. Οι ιδέες Schauble για (προσωρινή) έξοδο της Ελλάδος στην Ευρωζώνη παραμένουν (έστω) κάτω από το τραπέζι.

2. Οι συζητήσεις για Grexit κάθε άλλο παρά καλό οιωνό αποτελούν για το κόστος δανεισμού μας και σίγουρα θα περιορίσουν αισθητά τους «βαθμούς ελευθερίας» μας ενόψει βέβαια και των δανειακών υποχρεώσεων του καλοκαιριού. Ας τα λάβουν υπόψιν τους αυτά οι κυβερνώντες στις (συνεχιζόμενες) διαπραγματεύσεις τους με την Τρόικα.

*Ο κ. Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool