Black Lives Matter

Ο θάνατος του Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ έφερε ξανά στην επιφάνεια πολλά και σημαντικά ζητήματα που η χώρα αντιμετωπίζει. Φυσικά, όπως είναι αναμενόμενο, η εικόνα που παρουσίασαν τα περισσότερα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης ήταν αυτή των βίαιων διαδηλώσεων, του πλιάτσικου σε πολυκαταστήματα και των εξαγριωμένων διαδηλωτών με τις βόμβες μολότοφ ανά χείρας. Στην πραγματικότητα αυτή η εικόνα αποτελεί την εξαίρεση. Τις τελευταίες μέρες έχουν πραγματοποιηθεί κυριολεκτικά χιλιάδες ειρηνικές διαμαρτυρίες κατά της αστυνομικής βίας σε ολόκληρη τη χώρα. Όμως, οι ειρηνικές διαδηλώσεις δεν φέρνουν ούτε τηλεθέαση, ούτε κλικ. Στον πυρήνα όλων αυτών των διαδηλώσεων κυριαρχεί το σύνθημα "Black Lives Matter" δηλαδή «οι ζωές των μαύρων έχουν αξία». 

Το σύνθημα αυτό κυριαρχεί παντού. Το φορούν τηλεοπτικοί αστέρες, διαδηλωτές, γίνεται γκράφιτι σε τοίχους, τυπώνεται πάνω σε καπέλα, κούπες, ποτήρια και παγούρια. Μία μερίδα πολιτών, συνήθως συντηρητικών, δείχνει να ενοχλείται από το σύνθημα και απαντά με το "All Lives Matter" δηλαδή «όλες οι ζωές έχουν αξία». Για το λόγο αυτό αξίζει να αναφερθούμε στους λόγους που η γενίκευση «όλες οι ζωές έχουν αξία» υποβαθμίζει το πρόβλημα που προκάλεσε το σύνθημα για τις ζωές των αφροαμερικανών.

Όταν λέμε ότι όλες οι ζωές έχουν αξία στην ουσία εκφράζουμε ένα ιδανικό. Ανεξάρτητα από τη χώρα αναφοράς, κάθε πολίτης που πιστεύει στη φιλελεύθερη δημοκρατία και το κράτος δικαίου θέλει όλοι οι πολίτες να είναι ίσοι έναντι του νόμου. Κάθε ζωή, ασχέτως αν είναι ζωή πλουσίου ή φτωχού, Έλληνα η πρόσφυγα, δεξιού ή αριστερού, οφείλει να έχει την ίδια αξία. Το ίδιο ισχύει και με τα ατομικά δικαιώματα πέραν της ζωής. Μία δίκαιη και ελεύθερη κοινωνία δεν δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην ελευθερία του λόγου μίας τάξης έναντι μιας άλλης όπως και δεν δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην ελευθερία του τύπου για τις εφημερίδες με αριστερές προτιμήσεις έναντι των δεξιών. Το «όλες οι ζωές έχουν αξία» είναι μία επαναδιατύπωση της αρχής της ισονομίας και της ελεύθερης κοινωνίας. Κάθε παρέκκλιση από αυτή την αρχή οδηγεί σε σκοτεινές και απολυταρχικές αντιλήψεις. 

Για αυτόν ακριβώς το λόγο, το Black Lives Matter έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Στην Αμερική η αστυνομία ασκεί υπερβολική και καταχρηστική βία εναντίον όλων των φυλών. Όμως, αν είναι κανείς μαύρος στην Αμερική είναι πιο πιθανό να τον σταματήσει η αστυνομία για έλεγχο, για μικροπαραβάσεις, να καταδικαστεί για χρήση ναρκωτικών. Επίσης, είναι πιο πιθανό να υποστεί αστυνομική βία, πυροβολισμό και θάνατο. Έτσι λοιπόν έχουμε την αδικία του συστήματος προς όλες τις φυλές και μία επιπλέον η οποία αφορά πρωτίστως τους αφροαμερικανούς. 

Η υιοθέτηση του συνθήματος Black Lives Matter, σε τελική ανάλυση, δεν υποννοεί ότι οι ζωές των άλλων δεν έχουν αξία. Αντίθετα, είναι μία στάση εναντίωσης στον ρατσισμό, όπως αυτός εκφράζεται στατιστικά και πολιτικά. Και ο λόγος που αξίζει να υπερθεματίζουμε τις ζωές των αδικημένων είναι ότι οι ζωές όλων μας πρέπει να έχουν την ίδια αξία.