Β. Ευθυμιοπούλου

Τον τελευταίο καιρό ακούμε όλο και περισσότερο το όνομα του μεγάλου οικονομολόγου Μέιναρντ Κέϋνς. Μόνο που τα χρήματα που πέφτουν στις οικονομίες των χωρών που πλήττονται από την πανδημία δεν είναι κεϋνσιανισμός: νερό είναι που προσπαθεί να σβήσει την πυρκαγιά. Είναι βέβαιο ότι η πανδημία θα μας αναγκάσει να μιλήσουμε για μια σειρά από ζητήματα πολύ διαφορετικά.

Η παραίτηση της καθ. Μαρίας Ευθυμίου από την επιτροπή «Ελλάδα 2021» είναι καλή αφορμή για την κυβέρνηση να βάλει ένα τέλος σε αυτό που βλέπουμε όλοι από την αρχή αυτής της ιστορίας και συγκεκριμένα από τότε που κυκλοφόρησε ένα τρομακτικό βίντεο στο οποίο εμφανιζόταν η κυρία Αγγελοπούλου, να παρουσιάζει το λογότυπο της επιτροπής αλλά στην πραγματικότητα να απευθύνει διάγγελμα στο λαό.

Αν κάτι χαρακτηρίζει την πολιτική ζωή της χώρας σήμερα, είναι η έλλειψη κάθε φραγμού του πολιτικού συστήματος στην εκφορά το λόγου. Δείτε, πάλι, τι έγινε με αφορμή τα Ελληνοτουρκικά. Πριν μάθουμε καν τι συνέβη στον Έβρο άρχισαν οι μισοί πολιτικοί παράγοντες να αποκαλούν τους άλλους μισούς εθνοπροδότες και όλοι αυτοί να χαρακτηρίζουν εθνομηδενιστές όσους έκαναν έκκληση για ψυχραιμία, τουλάχιστον μέχρι να μάθουμε τι πραγματικά συμβαίνει.

Μας είναι εξαιρετικά δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί η κυβέρνηση αποφάσισε να απαξιώσει την επιτυχία της στην διαχείριση της α΄ φάσης της πανδημίας. Γιατί αυτό κάνει όταν τη χρησιμοποιεί ως πρόσχημα για να κλείσει το κέντρο της Αθήνας για την «πιλοτική εφαρμογή» του «Μεγάλου Περίπατου», του έργου πεζοδρόμησης του Κέντρου που αποφάσισε το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας.

Χωρίς τη ενεργητική συμπαράσταση ημών, των καταναλωτών, οι επαγγελματίες του τουρισμού και της εστίασης αλλά τελικά και του λιανικού εμπορίου συνολικά, δεν θα τα καταφέρουν. Κι αν αυτοί δεν τα καταφέρουν η ζημιά θα είναι ανυπολόγιστα μεγάλη και για πάρα πολλούς. Γι αυτό και η επιτυχία των μέτρων δηλαδή η επιτυχία της χώρας, περνάει από όλους μας.

Την άποψή μας την έχουμε ήδη καταγράψει. Εκλογές τώρα κι όταν λέμε τώρα κυριολεκτούμε: τώρα, μέσα στο καλοκαίρι. Η ζημιά που θα προκαλέσει η πανδημία θα γίνει ορατή σε όλους πολύ γρήγορα αφού ακόμα και τα στοιχειώδη πρωτόκολλα ασφαλείας έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τον τρόπο που είναι δομημένη οικονομία της εστίασης και του τουρισμού.

Μπορεί η ευαισθησία της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους συμπολίτες μας με αναπηρία να είναι μεγάλη αλλά επί της ουσίας και για όλους μας, οι συμπολίτες μας αυτοί δεν είναι απλώς αόρατοι αλλά ανύπαρκτοι. Και εξηγούμαστε. Τους τελευταίους «πανδημικούς μήνες» οι άνθρωποι αυτοί απουσιάζουν εντελώς από το λόγο μας.

Τις δυσκολίες της καθημερινότητάς μας μετά την άρση των μέτρων της καραντίνας τις είχαμε φανταστεί, πριν καν αρχίσουμε να τις αντιμετωπίζουμε. Δεν χρειαζόταν καμία ιδιαίτερη ικανότητα βέβαια στο να προβλέψουμε ότι η «εύκολη φάση» της περιπέτειας ήταν η περίοδος του «Μένουμε σπίτι». Τώρα, «εκεί έξω», τα πράγματα είναι όσο «άγρια» τα είχαμε φανταστεί και το «Μένουμε Ασφαλείς» αποδεικνύεται πιο πολύπλοκο.

Μιας και το Μαξίμου χθες «ξέκοψε» τα περί ανασχηματισμού, είναι καλή ευκαιρία να θεωρητικολογήσουμε λίγο πάνω στα ποια πρέπει να είναι τα κριτήρια επιλογής υπουργών γιατί με αφορμή τη σχετική φημολογία διαβάσαμε/ακούσαμε πάλι γνωστά ψευδοεπιχειρήματα και πολιτικούς μύθους. Ο πρώτος μύθος αφορά τη «διεύρυνση στο Κέντρο».

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να περιγράψουμε τη «συζήτηση» για τη μετάδοση της διδασκαλίας μέσω διαδικτύου έστω και για τις λίγες ημέρες που έχουν απομείνει για να λήξει αυτό το ατυχές σχολικό έτος ώστε να μην αποκλειστούν οι μαθητές με προβλήματα υγείας αλλά μόνον ένας για να χαρακτηριστεί ακριβοδίκαια η στάση πολύ συγκεκριμένων κύκλων: πρόκειται για πολιτική αλητεία.

Καμία έκπληξη και μάλιστα θετική, δεν μας προκαλεί η είδηση ότι η απόφαση για το «Μεγάλο Περίπατο» ελήφθη από το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας, ομόφωνα. Και δεν πρέπει να κάνει εντύπωση γιατί οι Δήμαρχοι και τα Δημοτικά Συμβούλια της Αθήνας, έχουν αποδειχθεί διαχρονικά ανίκανοι  να υπερασπιστούν το δημόσιο χώρο στην πόλη και ειδικά τα πεζοδρόμια και τους πεζόδρομους της Αθήνας.

Ένα από τα θετικά της πανδημικής κρίσης είναι ότι πολίτες, Τύπος και κυβέρνηση αναγνωρίσαμε και επισήμως ότι υπάρχουν αρκετοί που ζουν και εργάζονται εκτός κάθε οργανωμένου κρατικού συστήματος. Ο κυριολεκτικά υπαρξιακός χαρακτήρας της κρίσης και η ανάγκη να στηριχθούν άμεσα όλοι, ανεξαιρέτως, οι πολίτες άφησε κατά μέρος τα προσχήματα: πως θα πάρουν κάποια χρήματα όσοι βρίσκονται «εκτός συστήματος»;

Κανένα από τα πραγματικά διλήμματα που έχει μπροστά της η κυβέρνηση δεν θα απαντηθεί είτε με εκλογές είτε με ανασχηματισμό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν χρειάζεται ανασχηματισμός ή εκλογές. Παρ?όλα αυτά όμως, στην παρούσα συγκυρία, όλα αυτά είναι δευτερεύοντα και συζητήσεις «του συρμού» για να καταναλώνεται τηλεοπτικός χρόνος και να γεμίζουν στήλες του πολιτικού ρεπορτάζ.

H επιτροπή «Ελλάδα 2021» κινδυνεύει να γίνει εστία σοβαρών προβλημάτων για την κυβέρνηση. Είναι αλήθεια ότι όλοι, μεγάλοι και μικροί, σπουδαίοι και ασήμαντοι, επώνυμοι και ανώνυμοι, αλλιώς σχεδιάζαμε τη ζωή μας για το β?μισό του 2020. Για παράδειγμα η υπογράφουσα, είχε αγοράσει δύο πολύ ωραία φουστάνια για τα βαφτίσια των παιδιών καλών φίλων και τώρα θα μείνουν στη ντουλάπα, για μήνες ακόμα...

Φίλοι και συνομιλητές που «έχουν περπατήσει» πολλά χιλιόμετρα στην πολιτική ζωή της χώρας κι από διάφορες θέσεις, βουλευτές, δημοσιογράφοι, συνάδελφοι στην επικοινωνία, επιμένουν να μας θυμίζουν ότι όποιος απαιτεί από τα πολιτικά κόμματα να ζητήσουν συγγνώμη για λάθος επιλογές τους, ακόμα κι αυτές που επέφεραν μεγάλη και μετρήσιμη βλάβη στη χώρα, είναι απλώς εκτός θέματος. 

Έχει λίγο γούστο το γεγονός ότι η απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου για τη νομιμότητα του προγράμματος αγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ανακοινώθηκε την επέτειο γέννησης ενός από τους πιο διάσημους Γερμανούς της ιστορίας, αυτού που πρώτος συνέταξε τον πρώτο συγκροτημένο αντίλογο στον «Πλούτο των Εθνών» του  πατέρα της Πολιτικής Οικονομίας, Άνταμ Σμιθ.

Παρακολουθώντας στα ΜΜΕ τα πρώτα ρεπορτάζ από τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων, μας έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση η προετοιμασία που είχαν κάνει οι μικρές επιχειρήσεις. Ο τομέας της παροχής υπηρεσιών για άλλη μια φορά, μέσα σε δέκα χρόνια, δείχνει να έχει σφίξει τα δόντια και να έχει πάρει την απόφαση να δώσει και αυτή τη μάχη.

Η απόφαση της κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή προς ψήφιση, εν μέσω πανδημίας, δύο πολύ σημαντικά νομοσχέδια, για την Παιδεία και το Περιβάλλον, είναι πολιτικό ατόπημα. Γιατί να μην γίνει η συζήτηση λοιπόν; Γιατί οι πολίτες να μην μπορούν να διαμαρτυρηθούν με ασφάλεια; Γιατί τόση βιασύνη;

Μόνο χαριτολογώντας πρέπει να ονομάζουμε «επιστροφή» ό,τι ζούμε από σήμερα γιατί δεν έχουμε επιστρέψει πουθενά. Έχουμε σαλπάρει στο άγνωστο και χωρίς καμία υπόσχεση, μόνο με την ελπίδα ότι σύντομα θα πατήσουμε σε στέρεο έδαφος απαντήσεων, απτών λύσεων, δυνατότητας πρόληψης. Όμως πρέπει να προχωρήσουμε έστω και υπό αυτές τις συνθήκες, η οικονομική ζωή της χώρας πρέπει να πάρει μπροστά.

«Όταν στον ΚΝίτη δείχνεις το φεγγάρι, εκείνος πάντα βλέπει το δάχτυλο». Σ?αυτή την υπέροχη φράση που βγήκε από τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα της Μεταπολίτευσης, συνοψίζεται όλη η αντιπολιτευτική ρητορική, μείζονος και ελάσσονος αντιπολίτευσης. Και δεν έχει καμία απολύτως σημασία αν σήμερα αυτή η «λογική» διέπει πολιτικούς που δηλώνουν ο,τιδήποτε άλλο εκτός κομμουνιστές- ο κ.Τσίπρας, βέβαια, ήταν στην ΚΝΕ.