Ασημάκης Παπαγεωργίου: Το ναυάγιο του ΔΕΣΦΑ!

Ασημάκης Παπαγεωργίου: Το ναυάγιο του ΔΕΣΦΑ!

Του Ασημάκη Παπαγεωργίου*

Αλήθεια, αν μία ήδη συμφωνημένη επένδυση συνολικής αξίας γύρω στα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ δεν αρκεί να φθάσει σε επίπεδο δέσμευσης του ίδιου του Πρωθυπουργού και συνολικά της κυβέρνησης στο πλαίσιο της αξιολόγησης προκειμένου να τελεσφορήσει, πραγματικά είναι να αναρωτιέται κανείς, ποιες ακριβώς προϋποθέσεις θα πρέπει να συντρέχουν προκειμένου να εισέλθουν τα κεφάλαια και η τεχνογνωσία ενός ξένου επενδυτή διεθνούς εμβέλειας στην χώρα μας;

Υπό άλλες συνθήκες, θα περιγράφαμε την ακύρωση της αποκρατικοποίησης του ΔΕΣΦΑ ως ακόμη ένα από τα πολλά περιστατικά αχαλίνωτων κυβερνητικών παλινωδιών, ιδεοληπτικών πολιτικών, τορπιλισμού της επιχειρηματικής πρωτοβουλίας και των επενδύσεων, απώλειας δημοσίων εσόδων ως απότοκο των επιλογών της παρούσας κυβέρνησης.

Αυτές οι υπαρκτές και εξόχως σημαντικές διαστάσεις της εν λόγω εξέλιξης όμως εν προκειμένω δεν αρκούν για να περιγράψουν το μέγεθος και τις συνέπειες της συγκεκριμένης κυβερνητικής αποτυχίας. Το πρίσμα υπό το οποίο αποτυπώνεται εναργέστερα η στρατηγική και γεωπολιτική διάσταση της εν λόγω αποκρατικοποίησης την οποία η κυβέρνηση απέτυχε να φέρει σε πέρας, κόντρα στις δεσμεύσεις έναντι των εταίρων της και ενάντια στο δημόσιο συμφέρον, είναι αυτό του υπό διαμόρφωση ενεργειακού «παζλ» στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ο ΔΕΣΦΑ, ως διαχειριστής του εθνικού δικτύου φυσικού αερίου, αποτελεί ζωτικό κομμάτι του παζλ σε όλους τους σχεδιασμούς που αφορούν την μετεξέλιξη της Ελλάδος σε κομβική ενεργειακή αρτηρία για την ευρύτερη περιοχή, για τους σκοπούς θωράκισης της ενεργειακής ασφάλειας της ιδίας και των γειτονικών της χωρών και της συνεπαγόμενης γεωπολιτικής της ενίσχυσης.

Προκειμένου αυτό να καταστεί δυνατό, απαραίτητη είναι τόσο η έγκαιρη υλοποίηση του επενδυτικού του προγράμματος, αξίας 2,2 δισεκατομμυρίων ευρώ για την προσεχή δεκαετία, όσο και η συμμετοχή του σε διεθνή projects διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων που στην πλειοψηφία τους είτε εξαρτώνται από έναν και μοναδικό προμηθευτή για την τροφοδοσία τους με φυσικό αέριο είτε στερούνται πρόσβασης στο εν λόγω καύσιμο.

Η πραγματική ισχυροποίηση λοιπόν του Διαχειριστή, έγκειται:

  • Πρώτον, στη χρηματοδοτική του ενίσχυση ώστε να φέρει εις πέρας το εν λόγω μεγαλόπνοο επενδυτικό πρόγραμμα -για την πρόοδο υλοποίησης του οποίου σημειωτέον ελέγχεται σε ετήσια βάση από την ανεξάρτητη εγχώρια και ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος -,
  • Δεύτερον, στην συνεργασία με στρατηγικούς εταίρους διεθνούς εμβέλειας για την ανάπτυξη διακρατικών έργων που θα μετατρέψουν τις λέξεις «η Ελλάδα ως ενεργειακός κόμβος» σε ορατή πραγματικότητα

Σε αυτό τον στρατηγικό σχεδιασμό εντάσσετο:

  • η συμφωνία για την επένδυση της SOCAR στον ΔΕΣΦΑ, ενός επενδυτή με λόγο στο γεωστρατηγικό γίγνεσθαι της περιοχής, αφού είναι κεντρικός παίκτης στην ανάπτυξη του Νοτίου Διαδρόμου τροφοδοσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με φυσικό αέριο,
  • η τεράστια επιτυχία της επιλογής του αγωγού TAP, στον οποίο επίσης μετέχει η SOCAR, που ήλθε μόλις δύο εβδομάδες μετά την συμφωνία για τον ΔΕΣΦΑ και ως φυσική συνέχεια της ανάπτυξης επενδυτικών συνεργειών με την Ελλάδα στο επίκεντρο των οικονομικών και γεωπολιτικών ωφελειών.

Συγκεφαλαιώνοντας, η παρούσα κυβέρνηση παρέλαβε μία συμφωνία σύμφωνα με την οποία:

  • Ο επενδυτής θα κατέβαλλε 400 εκατομμύρια ευρώ για την απόκτηση του 66% του μετοχικού κεφαλαίου του ΔΕΣΦΑ, ήτοι τίμημα κατά 80 εκατ. ευρώ υψηλότερο από την αποτίμηση του ανεξάρτητου συμβούλου της συγκεκριμένης αποκρατικοποίησης και προϊόν επιτυχούς διαπραγμάτευσης με την εταιρεία.
  • Το ίδιο το ελληνικό δημόσιο καθίστατο με τη διαδικασία της αποκρατικοποίησης άμεσος μέτοχος με καταστατική μειοψηφία στον ΔΕΣΦΑ (34%), (δηλαδή όχι πλέον ως θυγατρική της ΔΕΠΑ) αποκτώντας άμεσο δικαίωμα στην λήψη αποφάσεων και την εισροή μερισμάτων από τα κέρδη της εταιρείας.
  • Είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία συμφωνίας με Ευρωπαίο Διαχειριστή, την ιταλική SNAM, που επίσης μετέχει στον αγωγό TAP, για μεταβίβαση ποσοστού μετοχών προκειμένου η αποκρατικοποίηση να λάβει την έγκριση των ευρωπαϊκών αρχών ανταγωνισμού.

Αυτό που παραδίδει η κυβέρνηση, περίπου δύο χρόνια μετά, είναι

  • η απομάκρυνση μίας ακόμη επένδυσης στον στρατηγικό κλάδο της ενέργειας,
  • η απώλεια εσόδων 400 εκατομμυρίων ευρώ
  • η de facto υποβάθμιση της θέσης της χώρας μας στους σχεδιασμούς που θα καθορίσουν το ενεργειακό μέλλον της περιοχής στις επόμενες δεκαετίες,
  • η καταβαράθρωση της φερεγγυότητας και της αξιοπιστίας της χώρας μας μέσα από μονομερείς ενέργειες όπως η περίφημη «τροπολογία Σκουρλέτη» που έδωσε τη χαριστική βολή στην αποκρατικοποίηση,
  • η αμαύρωση της διεθνούς επενδυτικής και ευρύτερης εικόνας της Ελλάδος μέσα από πρωτοφανείς δυσφημιστικές δηλώσεις προς στρατηγικούς εταίρους και υποψήφιους επενδυτές στη χώρα μας.

Οι αλλεπάλληλες αποτυχίες της κυβέρνησης στον ενεργειακό τομέα έχουν πάψει προ πολλού να είναι μόνον οικονομικά επώδυνες. Έχουν γίνει πλέον επικίνδυνες και προκαλούν «ντόμινο» αρνητικών εξελίξεων για την στρατηγική θέση της χώρας μας στην περιοχή. Επείγει η ανάληψη ευθυνών και δράσεων πριν να είναι αργά.

* Ο κ. Ασημάκης Παπαγεωργίου είναι οικονομολόγος, πρ. υφυπουργός Ενέργειας.