Για την εξαγορά της Eurolife από τον παγκόσμιο επενδυτικό κολοσσό Fairfax, του Καναδού Prem Watsa, μιλάει στο Liberal ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας και πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Ο κ. Σαρρηγεωργίου περιγράφει το περιβάλλον στην ασφαλιστική αγορά, όπως αυτό διαμορφώνεται μετά την εφαρμογή του Solvency II και την επταετή ύφεση, δίνει τη δική του διάσταση για τη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε θέματα ασφάλισης και αναφέρεται στο φλέγον ζήτημα των εταιρειών ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.
«Είμαστε οι ίδιοι Έλληνες managers, με τις ίδιες σχέσεις που είχαμε και έχουμε στην αγορά, απλώς με τα «κυβικά», αν θέλετε, ενός μεγάλου ξένου επενδυτή», δηλώνει ο κ. Σαρρηγεωργίου για τη νέα εποχή της Eurolife και… αφήνει υποσχέσεις για ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη εργασιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό ελέω Fairfax. Παράλληλα, υποστηρίζει ότι το κράτος φέρεται ανώριμα σε θέματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και προστασίας των πολιτών από ακραία φυσικά φαινόμενα, τονίζοντας ότι «η ασφάλεια είναι απαραίτητη για όλους και ακόμη περισσότερο για τους οικονομικά αδύναμους».
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Μαριόλη
Κύριε Σαρρηγεωργίου, πως διαμορφώνεται το περιβάλλον στην ασφαλιστική αγορά;
Το περιβάλλον αλλάζει σε πολλά επίπεδα, με τρόπους που μέχρι πριν λίγα χρόνια θα φάνταζαν απίθανοι. Καταρχήνέχουμε την κρίση, η οποία έχει δύο επιδράσεις στην αγορά μας. Η μία επίδραση που μας αγγίζει σχετίζεται με το γεγονόςότι οι ασφάλειες δεν είναι πολύ ανεπτυγμένες στην Ελλάδα. Κατά την άποψή μου, το κράτος εκτόπιζε την ανάγκη να ασφαλιστείς ως ιδιώτης. Γιατί σου έδινε απλόχερα και πολύ φθηνά συντάξεις και κάλυψη υγείας. Το κράτος όμως δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να προσφέρει αυτό που πρόσφερε και άρα αντιλαμβάνεται ο πολίτηςότι πρέπει να κάνει κάτι ο ίδιος. Άρα όπως και σε πολλές άλλες χώρες επιβάλλεται, να καθιερωθεί η ιδιωτική ασφάλιση συμπληρωματική προς την κρατική. Αυτό οφείλεται στην κρίση κατά κύριο λόγο. Ταυτόχρονα όμως, την ώρα που αισθάνεσαι ότι χρειάζεσαι ιδιωτική ασφάλιση, δεν έχεις λεφτά λόγω της κρίσης. Άρα δημιουργείται μεν η συνειδητοποίηση της ανάγκης, η οποία όμως μετατίθεται αναγκαστικά στο μέλλον. Άρα ο κλάδος δεν βλέπει άμεσα την ανάπτυξη που θα μπορούσε να επέλθει, γιατί απλά ο κόσμος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να ασφαλιστεί.
Αυτή είναι μία μεγάλη μεταβολή, την οποία βιώνουμε. Δεύτερη μεγάλη μεταβολή, η οποία επηρεάζει την αξιοπιστία της αγοράς σχετίζεται με το Solvency II. Έχουμε πλέον ένα κανονιστικό πλαίσιο risk based, πολύ μοντέρνο, πολύ αυστηρό, πανευρωπαϊκό. Δεν υπάρχει τίποτα αλά γκρέκα πλέον και όσο και να μην το καταλαβαίνει ο περισσότερος κόσμος, είναι μία επανάσταση στην αγορά μας. Απαιτεί δυόμιση φορές τα κεφάλαια, που απαιτούσαν τα παλαιά κανονιστικά πλαίσιααλλά επιβάλει και πολύ υψηλότερα standards λειτουργίας στις εταιρίες.
Αυτή την αλλαγή θα τη νιώσει ο κόσμος;
Ο κόσμος θα τη νιώσει υπό την έννοια κυρίως ότι θα είναι πολύ πιο ασφαλής. Δεν υπονοώ ότι δεν ήταν ασφαλής, γιατί πρέπει να θυμόμαστε ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες στην πλειοψηφία τους επιτελούσαν το έργο τους. Όμως είχαμε και ατυχήματα. Αυτά τα ατυχήματα θα εξαλειφθούν. Συν η εποπτεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, έχουμε λοιπόν πάλι μία μεγάλη αλλαγή στον τρόπο που λειτουργούμε στα επίπεδα που προανέφερα.
Μία ακόμη αλλαγή σχετίζεται με την τεχνολογία. Η τεχνολογία αλλάζει δραματικά τον τρόπο που αγοράζουμε οτιδήποτε και βεβαίως και ασφάλειες. Και κατά τρίτο λόγο έρχονται στον ορίζοντα οι insurance tech disruptors, που είναι σχήματα έξω από τον παραδοσιακό κλάδο, όπως είναι το airbnb στα ξενοδοχεία και το uber στα ταξί. Υπάρχουν τέτοια σχήματα που κυοφορούνται στο εξωτερικό και για τις ασφάλειες.
Άρα έχουμε αλλαγές στην οικονομία και στην τσέπη μας, στην αξιοπιστία και την εποπτεία της αγοράς και στην τεχνολογία. Το κάθε ένα από αυτά θα συνιστούσε μία επανάσταση στην ασφαλιστική αγορά. Σήμερα συμβαίνουν όλα μαζί. Μέσα σε αυτόν τον κόσμο η Eurolife έχει την τύχη εδώ και 6 μήνες να έχει κλείσει συμφωνία με την εξαγορά του 80% συν μία μετοχή από τον όμιλο Fairfax και το υπόλοιπο να μένει στη Eurobank.
Τι σημαίνει η Fairfax για σας και για την ελληνική αγορά κατ'' επέκταση;
Είναι ένας επενδυτικός οργανισμός, ο οποίος έχει το χαρακτηριστικό ότι επενδύει κατ'' εξοχήν σε ασφαλιστικές εταιρείες, από τις οποίες δεν αποεπενδύει ποτέ. Εδώ και τριάντα χρόνια δεν έχει πουλήσει ούτε μία ασφαλιστική εταιρεία. Διαλέγει, είναι πολύ αυστηρός στην επιλογή, αλλά από κει και πέρα έχει μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα βέβαια στόχοι υπάρχουν και είναι υψηλοί και τα πρότυπα είναι υψηλά, αλλά δεν υπάρχει έξοδος μετά από 3, 6 ή 8 χρόνια. Είναι λοιπόν ένας επενδυτής που γνωρίζει σε βάθος τον κλάδο των ασφαλειών, επενδύει μακροπρόθεσμα στις ασφάλειες. Ο συγκεκριμένος επενδυτής έχει αποδείξει και με την επένδυση που έχει κάνει στη Eurobank και με άλλες επενδύσεις (Grivalia, Μυτιληναίος, Praktiker) ότι πιστεύει πολύ στην Ελλάδα και στο δυναμικό που υπάρχει στην Ελλάδα.
Ας μην ξεχνάμε ότι η επένδυση που έκανε στην Eurolife ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη επένδυση στην ελληνική ασφαλιστική αγορά το 2015 και ανερχόταν σε αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Άρα, το να έχεις έναν επενδυτή που να έχει και εξειδίκευση στην ασφαλιστική αγορά και να αφήνει παγίως ελεύθερη (είναι πολιτική του) την εταιρεία δίνει πολύ μεγάλη ελευθερία στις εταιρείες να δράσουν όπως νομίζουν στην τοπική ασφαλιστική αγορά. Επίσης, έχει ενδιαφέρον για να μεγαλώσει η Eurolife και μη οργανικά. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό στις ασφάλειες.
Βρισκόμαστε λοιπόν ως Όμιλος σε μία τέτοια συγκυρία για τη χώρα μας, που εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολη, με έναν ισχυρό επενδυτή, ο οποίος ταυτόχρονα μας αφήνει μεγάλη ελευθερία δράσης και την ευκαιρία να διαφοροποιηθούμε. Πιστεύουμε ότι αυτός ο συνδυασμός είναι μία βασική ειδοποιός διαφορά μας από μεγάλο μέρος του ανταγωνισμού με την έννοια ότι είμαστε οι ίδιοι Έλληνες managers, με τις ίδιες σχέσεις που είχαμε και έχουμε στην αγορά, απλώς με τα «κυβικά», αν θέλετε, ενός μεγάλου ξένου επενδυτή..
Που βρίσκεται η Eurolife σήμερα σε επίπεδο αριθμών;
Σε επίπεδο στοιχείων ενεργητικού η Eurolife είναι εδώ και πολλά χρόνια ο δεύτερος μεγαλύτερος όμιλος στην Ελλάδα. Και σε επίπεδο καθαρής θέσης αλλά και σε επίπεδο κερδών βρισκόμαστε μεταξύ πρώτης, δεύτερης και τρίτης θέσης. Επίσης, είμαστε και σε ασφάλιστρα παγίως μέσα στους κορυφαίους στην ελληνική ασφαλιστική αγορά. Να πούμε επίσης ότι για μας η Eurobank παραμένει πολύ σημαντική και ως μέτοχος και ως ιδρυτής αυτού του ομίλου που μας βοήθησε να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε, αλλά και ως το πιο μεγάλο κανάλι διανομής. Πιστεύουμε όμως ότι το bancassurance από μόνο του δεν επαρκεί. Πιστεύουμε στην πολυσυλλεκτικότητα σε ό,τι αφορά τη διανομή– και έχουμε πολύ μεγάλη και ισχυρή σχέση με ανεξάρτητα δίκτυα όπως πράκτορες και μεσίτες – και πιστεύουμε επίσης ότι παραδοσιακά όποιος τρόπος προσφέρει αξία στην επαφή του με τον πελάτη θα έχει ένα μερίδιο της πίτας της διανομής.
Η εταιρεία στο εξάμηνο είχε μία πολύ ικανοποιητική πορεία σε σχέση με την κατάσταση που επικρατεί. Το σύνολο της παραγωγής ασφαλίστρων διαμορφώθηκε στο α'' εξάμηνο στα 211,8 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 11,5% έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Σε επίπεδο ομίλου, η Eurolife ERB κατέγραψε το α΄ εξάμηνο του 2016 κέρδη προ φόρων 36,37 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 8,4%. Στην ελληνική αγορά, η Eurolife ERB σημείωσε αύξηση στην παραγωγή ασφαλίστρων κατά 12,5% στις Ασφαλίσεις Ζωής και μείωση 5,7% στις Γενικές Ασφαλίσεις. Τα αποτελέσματά μας είναι ισχυρά και η φερεγγυότητά μας είναι ισχυρή. Και βέβαια από πίσω υπάρχει ο όμιλος Fairfax και η Eurobank.
Σας δυσκολεύει το νέο κανονιστικό πλαίσιο;
Έχει πολύ μεγάλη σημασία να θυμόμαστε ότι η Eurolife πληροί τις απαιτήσεις του Solvency και μάλιστα το υψηλό «solvency capital ratio – SCR», κατά 130%, 150%, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό πρώτα απ'' όλα για μας και τον μέτοχό μας απέναντι στους πελάτες μας και βεβαίως είναι σημαντικό για τις εποπτικές αρχές και είναι ένα νούμερο το οποίο είναι υψηλό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το Solvency II λειτουργεί, ενώ υπάρχει μία παράταση μέχρι το τέλος του 2016 να βρουν οι ασφαλιστικές εταιρείες τα κεφάλαια του πρώτου πυλώνα. Άρα μέχρι το τέλος του έτους ουσιαστικά θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο στην ασφαλιστική αγορά.
Για τον ντόρο γύρω από τις εταιρείες ελεύθερης παροχής υπηρεσιών ποια είναι η γνώμη σας;
Σε ό,τι αφορά τις ΕΠΥ, είχαμε πρόσφατα την ανάκληση μιας άδειας ΕΠΥ από το Γιβραλτάρ, η οποία είχε σημαντική δραστηριότητα στην Ελλάδα, πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είχε στη χώρα που λειτουργούσε. Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι οι ΕΠΥ, οι εταιρείες ελεύθερης παροχής υπηρεσιώνδεν αποτελούν μέλη της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Δεν καταδικάζουμε καθόλου το χώρο αυτό με την έννοια ότι στοχεύμουμε σε κάποια συγκεκριμένη εταιρεία, όμως πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές το πλαίσιο λειτουργεία των εταιρειών αυτών. Δεν εποπτεύονται από την εγχώρια εποπτική αρχή, παρά μόνο ενδεχομένως έμμεσα. Ουσιαστικά εποπτεύονται από την εποπτική αρχή μιας άλλης χώρας. Οι εταιρείες αυτές δεν λειτουργούν με το ίδιο καθεστώς, με το οποίο λειτουργούν οι εταιρείες που είτε έχουν έδρα στην Ελλάδα, είτε είναι υποκαταστήματα ή θυγατρικές εταιρείες.
Τι θα πρέπει να περιμένουμε στη νέα εποχή για την Eurolife;
Τον 21ο αιώνα που τα πράγματα αλλάζουν, απαιτούνται επενδύσεις και στην τεχνολογία και σε άλλους τομείς. Έχουμε μπει σε μία εποχή, στην οποία η εταιρεία επενδύει έντονα, ουσιαστικά έτσι ώστε ο καταναλωτής κατά πρώτο λόγο και ο συνεργάτης μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες και κατά τα επόμενα 1-2 χρόνια να εισπράξει μία πολύ διαφορετική εμπειρία – αγοράζοντας ασφάλειες και έχοντας κάλυψη από την Eurolife - απ'' ότι στο παρελθόν. Μία εμπειρία η οποία είναι αντάξια της εποχής που ζούμε. Πρέπει να καταλάβει ο καταναλωτής ότι όπως όταν κάποιος ενηλικιώνεται και ανοίγει ένα σπιτικό, ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνει είναι να ανοίξει έναν τραπεζικό λογαριασμό και ίσως ένα αποταμιευτικό να βάζει στην άκρη κάποια χρήματα. Έτσι και η ασφάλεια πρέπει να μπει στη σκέψη κάθε νέου ανθρώπου από νωρίς και όχι όταν πλησιάζει να συνταξιοδοτηθεί.
Μπορεί μέσω του διαδικτύου να ενημερωθεί και να εκπαιδευτεί ο κόσμος σε θέματα ασφάλισης; Το ρωτάω αυτό γιατί η ασφαλιστική συνείδηση στην Ελλάδα παραμένει σε απίστευτα χαμηλό επίπεδο.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφερθούμε στο γεγονός ότι ως Eurolife έχουμε δημιουργήσει ένα διαδραστικό χώρο, το asmilisoume.gr, βασικός ρόλος του οποίου είναι να δείξει ότι η ασφάλεια είναι μέσα στην καθημερινότητα. Γιατί η έννοια της ασφαλιστικής συνείδησης έχει και άλλα πιο θεμελιώδη στοιχεία, όπως προνοητικότητα, προγραμματισμός. Μέσα από το «Ας μιλήσουμε» αυτό προσπαθούμε να αναδείξουμε και στο τέλος της ημέρας να φέρουμε την ιδιωτική ασφάλιση πιο κοντά στην καθημερινότητα και στην πράξη. Αυτή είναι η δική μας συμβολή σαν εταιρεία. Η πρωτοβουλία αυτή πάει πάρα πολύ καλά, όμως χρειάζεται συνέπεια και συνέχεια. Ξεκινώντας τέτοιες πρωτοβουλίες δεν τις φτιάχνεις τη μία μέρα και μετά τις ξεχνάς. Είναι μία δέσμευση πολύ σημαντική της Eurolife και πιστεύουμε ότι θα μας δώσει μεγάλη αξία και στο μέλλον. Θα συνεχίσουμε να επενδύουμε σε αυτό.
Στο «καυτό» ζήτημα της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορεί να βρεθεί κοινό έδαφος;
Μας λυπεί ως χώρο το γεγονός -και ελπίζουμε να μην έχουμε καταλάβει καλά- ότι η κυβέρνηση δείχνει να επιλέγει μόνο κρατικές λύσεις για τα θέματα της ασφάλισης. Όταν για παράδειγμα 22 χώρες της Ε.Ε. λειτουργούν τα συστήματα τριών πυλώνων, γιατί η Ελλάδα και μάλιστα η αδύναμη οικονομικά Ελλάδα να πρέπει να εφεύρει ένα σύστημα που είναι μόνο κρατικό και να επιμένουμε κόντρα στα δημογραφικά και σε όλους τους άλλους παράγοντες που επηρεάζουν το σύστημα. Η ιδιωτική ασφάλιση πουθενά δεν έχει υποκαταστήσει την κοινωνική ασφάλιση, αλλά σχεδόν παντού την έχει συμπληρώσει. Και την έχει συμπληρώσει, δημιουργώντας αποθέματα – μην ξεχνάμε ότι οι ελληνικές ασφαλιστικές εταιρείες είναι οι μεγαλύτεροι θεσμικοί επενδυτές και ειδικότερα η Eurolife διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά χαρτοφυλάκια στην Ελλάδα ασχέτως κλάδου. Και τι κάνουν οι θεσμικοί επενδυτές; Αγοράζουν συνήθως κρατικά ομόλογα και μετοχές στη χώρα στην οποία δραστηριοποιούνται, άρα τροφοδοτούν την ανάπτυξη.
Επίσης, ένα άλλο πολύ μεγάλο θέμα είναι ο σεισμός. Σε οποιαδήποτε σοβαρή χώρα που υπάρχει καταστροφικός κίνδυνος όπως είναι ο σεισμός, η ελάχιστη ασφάλιση έναντι του σεισμού είναι υποχρεωτική, άρα και πάρα πολύ φθηνή, με αποτέλεσμα όταν επέλθει ο κίνδυνος αντί οι πολίτες να ζητάνε χείρα βοηθείας από το κράτος που έχει άδειες τις τσέπες, την άλλη μέρα οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι ντόπιες και οι αντασφαλιστικές εταιρείες οι ξένες, να ρίχνουν λεφτά μέσα σε μία χώρα που έχει υποστεί μία καταστροφή και ανατροφοδοτείται η ανάπτυξη. Την επόμενη μέρα, αντί να έχουμε σκηνές και εικόνες θλιβερές που έχουμε συνηθίσει. Αντιμετωπίζουμε λοιπόν μία «ανώριμη» συμπεριφορά τόσο από την πολιτεία, όσο και από μία μεγάλη μερίδα των μέσων ενημέρωσης που λένε «χαράτσι για να βγάλουν λεφτά οι ασφαλιστικές». Δεν μπορώ να καταλάβω που είναι το χαράτσι όταν βλέπεις πόσες χώρες εφαρμόζουν τα συστήματα αυτά. Αν έχουν γίνει λάθη σε κάποιες χώρες δεν σημαίνει ότι εμείς δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα, αλλά να μάθουμε από τα λάθη αυτά.
Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε για την έννοια της ασφάλισης σήμερα;
Αυτό που θα πω ισχύει και ατομικά και ως κοινωνία-κράτος. Όταν μένεις ανασφάλιστος στην πραγματικότητα αυτασφαλίζεσαι. Δηλαδή κουβαλάς τον κίνδυνο μόνος σου. Αν συμβεί κάτι βάζεις εσύ το χέρι στην τσέπη. Ποιος όμως μπορεί να αυτασφαλίζεται, ο πλούσιος ή ο φτωχός; Ο πλούσιος μπορεί, είτε είναι κράτος, είτε είναι άτομο. Ο οικονομικά αδύναμος πρέπει να διασπείρει τον κίνδυνο και να ασφαλιστεί. Η ασφάλεια είναι απαραίτητη για όλους και ακόμη περισσότερο για τους οικονομικά αδύναμους.
