Της Μαρίας Dawkinson
Μέσα στην Ενωμένη Ευρώπη, υπάρχει ένα όχι τόσο ενωτικό υπογκρούπ, οι ονομαζόμενοι V4 (Visegrad Group), με κράτη-μέλη την Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία. Το V4 είναι δηλαδή κάτι σαν αυτό που πριν κάποια χρόνια δήλωναν πολιτικοί κύκλοι του νότου την επιθυμία να δημιουργήσουν, αλλά δεν το προχώρησαν ποτέ.
Το Visegrad Group δημιουργήθηκε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991, με σκοπό να να αποτελέσει πλατφόρμα αλληλοβοήθειας στην κοινωνική και πολιτική μετάβαση των χωρών αυτών από τον κομμουνισμό και να εξουδετερώσει τις ιστορικές έχθρες ανάμεσα στα κράτη της κεντρικής Ευρώπης. Το 1993 σταμάτησε να λειτουργεί και ενεργοποιήθηκε πάλι το 1998.
Απ'' ο,τι μάθαμε οι κοινοί θνητοί τις τελευταίες μέρες, το V4 ζει και βασιλεύει σήμερα μέσα στην Ε.Ε., όπου μάλιστα ενεργά επιχειρεί να περνά την κοινή πολιτική των χωρών του.
Οι χώρες αυτές τις τελευταίες μέρες αντιτίθενται σκληρά απέναντι στην Ελλάδα και την ολιγωρία της με το μεταναστευτικό. Μαζί με την Αυστρία (...) βοηθούν στην αποπεράτωση του τείχους της ΦΥΡΟΜ και επιμένουν στο ότι η Ελλάδα πρέπει να βγει από τη Σένγκεν και να αντιμετωπίσει το θέμα μόνη της. Το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες –πιο συγκεκριμένα η Μέρκελ, γιατί είναι γνωστές οι θέσεις του Σόιμπλε– φέρονται να αντιτίθενται σε αυτήν τη θέση, την αποκαλούν «ψευδή λύση» και υποστηρίζουν ότι αν ένα κράτος φύγει από το Σένγκεν, αυτό θα σημάνει άμεσα την αποδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα επιτύχει ο,τι ακριβώς επιθυμούν οι εχθροί της. Επιμένουν –ακόμα, αλλά μέχρι πότε– ότι η Ευρώπη πρέπει ενωμένη να αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό και το προσφυγικό.
Χθες ένας υπουργός κράτους του V4 έκανε μια άκρως προκλητική δήλωση που έλεγε εν'' ολίγοις ότι αν κλείσουν τα σύνορα για την Ελλάδα και μείνει μόνη της να αντιμετωπίσει την ανεξέλεγκτη ροή, οι Έλληνες θα αναγκαστούν πια να κάνουν ο,τι πρέπει για να τη μειώσουν. Ουσιαστικά ζητά να γίνει η Ελλάδα στρατόπεδο συγκέντρωσης, για να μάθει από τα λάθη της.
Είναι γνωστή και η στάση των λαών των χωρών της V4 απέναντι στο προσφυγικό. Η συντριπτική τους πλειοψηφία δε θέλει να δεχτεί πρόσφυγες. Η Σλοβακία έχει πει επίσημα όχι στην υποδοχή τους. Νόμιζα ότι η Ε.Ε. πρέπει να έχει κοινή πολιτική σε τέτοια θέματα και τέτοιες αυτονομήσεις με μονομερείς αποφάσεις δε θα έπρεπε καν να έπεφταν στο τραπέζι, πόσο μάλλον να γίνονται επιτρεπτές. Αυτό, όμως, είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα...
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι οι χώρες του V4 έχουν ένα κοινό παρελθόν στη Σοβιετική Ένωση και παλιότερα επί ναζιστικής Γερμανίας. Υπέφεραν ζυγό, διώξεις, κοινωνική καταπίεση και ανέχεια. Και το σοβαρότερο βίωμα: είχαν υποστεί στα εδάφη τους την κατάρα των στρατοπέδων συγκέντρωσης... Θα έλεγες ότι ειδικά αυτοί οι λαοί θα έπρεπε να χαρακτηρίζονται από μια ιδιαίτερη ευαισθησία στο προσφυγικό θέμα, γιατί έχουν ζήσει στο πετσί τους κατοχή, πόλεμο, διωγμούς και προσφυγιά.
Υπάρχει αντίλογος σε αυτό το λογικό συμπέρασμα; Ίσως εκείνοι που υπέστησαν τόσα χρόνια την καταπίεση, την οπισθοδρόμηση και την ανέχεια και δε βίωσαν τη μεταπολεμική άνθιση και τις κοινωνικές ελευθερίες που βίωσαν όλες οι χώρες της Δύσης να σκληραγωγήθηκαν και να σκλήρυναν ταυτόχρονα. Και τώρα, με την πρόσφατη ενσωμάτωσή τους στο δυτικό τρόπο ζωής, το μόνο που να επιθυμούν είναι να αποποιηθούν το παρελθόν και να κερδίσουν το χαμένο χρόνο, για να ζήσουν όσα στερήθηκαν. Μπορεί μέσα από αυτήν την αίσθηση του επείγοντος να αισθάνονται ότι μια στάση ελαστική με το προσφυγικό θα τους πήγαινε πάλι πίσω και θα προκαλούσε περαιτέρω τροχοπέδη στις κοινωνίες τους. Μπορεί να φοβούνται ότι θα χάσουν τον έλεγχο που μόλις ανέκτησαν.
Προσπαθώ να καταλάβω σε ένα δεύτερο επίπεδο αυτήν την εγωκεντρική και ανάλγητη στάση τους απέναντι στην ανθρώπινη τραγωδία που οι ίδιοι βίωσαν κάποιες δεκαετίες πίσω.
Από την άλλη, ίσως να είναι αυτό που λένε οι ειδικοί, ότι συχνά όσοι έχουν υποστεί κακοποίηση θα έρθει κάποια στιγμή η ώρα που θα γίνουν και οι ίδιοι θύτες.
