Του Αλέξανδρου Σκούρα
Τις τελευταίες μέρες, μετά τον αναμενόμενο αντίκτυπο της ετήσιας μελέτης του ΚΕΦίΜ για την Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας (ΗΦΕ), ορισμένα μέσα ενημέρωσης της αριστεράς προσπάθησαν να πλήξουν την αξιοπιστία των στοιχείων. Στην προσπάθειά τους αυτή απλά εξέθεσαν την αδυναμία τους να αντιληφθούν την πραγματικότητα, ότι οι Έλληνες δουλεύουν περίπου το μισό χρόνο για να πληρώσουν ένα κράτος που δεν είναι ανταποδοτικό. Για την ιστορία, παραθέτω 5+1 απαντήσεις που ξεκαθαρίζουν τόσο το πως υπολογίζεται η ΗΦΕ όσο και για το ΚΕΦίΜ.
1. Στην έρευνα Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας υπολογίζεται το ύψος των εσόδων του κράτους από φόρους και εισφορές. Στον προσδιορισμό του ύψους των εσόδων του κράτους από φόρους και εισφορές συμπεριλαμβάνουμε τα έσοδα από ιδιώτες και επιχειρήσεις (άρα το σύνολο των εσόδων του κράτους από φόρους και εισφορές) και τα διαιρούμε με το παραγόμενο εισόδημα από ιδιώτες και επιχειρήσεις (άρα το σύνολο του παραγόμενου εισοδήματος στην χώρα) για να καταλήξουμε στην Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας. Συνεπώς αναφερόμαστε σε δύο όμοια μεγέθη, που αφορούν δύο όμοια σύνολα. Στα ίδια μεγέθη αναφέρεται επίσης η ΕΛΣΤΑΤ, η Eurostat και κάθε επίσημη πηγή, όταν υπολογίζει τα έσοδα του κράτους από φόρους και εισφορές.
2. Οποιοσδήποτε θελήσει να εξαιρέσει τις επιχειρήσεις (φορολογία στο εισόδημα νομικών προσώπων) θα καταλήξει σε ακόμα πιο αποκαρδιωτικά συμπεράσματα για την υπερφορολόγηση στην χώρα μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ (Έκθεση για την εξέλιξη και τη διακύμανση των φορολογικών εσόδων Απολογιστικό Δελτίο Έτους 2018), τα έσοδα από την φορολογία των επιχειρήσεων το 2018 ανήλθαν σε 3,7 δις. Σύμφωνα με την απολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Τριμηνιαίοι μη χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί Γενικής Κυβέρνησης) τα συνολικά έσοδα του κράτους ανήλθαν σε 76,3 δις. Άρα η φορολογία των επιχειρήσεων είναι λιγότερο από 5% των εσόδων του κράτους από φόρους και εισφορές. Δηλαδή ακόμα και αν βγάλουμε τα έσοδα από την φορολογία επιχειρήσεων, τα έσοδα του κράτους παραμένουν υψηλά, στα 72,6 δις, με την δαπάνη των νοικοκυριών για βασικές ανάγκες να είναι 41,7 δις.
Γράφημα 1. Έσοδα από φόρους στο εισόδημα, Ελλάδα, 2018.
3. Ωστόσο αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι πως η Ημέρα Φορολογικής Απελευθέρωσης για τον μέσο μισθωτό είναι η 10η Ιουλίου. Πράγματι, όποιος θελήσει να καταδείξει το μεγάλο φορολογικό βάρος μόνο των εργαζομένων, θα διαπιστώσει πως η αντίστοιχη ημέρα απελευθέρωσης από τους φόρους για τον μέσο εργαζόμενο και την μέση εργαζόμενη έρχεται 10 ημέρες αργότερα από τον υπολογισμό του ΚΕΦίΜ που αφορά το σύνολο της επικράτειας (σύμφωνα με την ετήσια μελέτη του Ινστιτούτου Molinari, The Tax Burden of Typical Workers in the EU 28 – 2019, τον υπολογισμό της οποία κάνει η διεθνώς αναγνωρισμένη λογιστική εταιρεία Ernst & Young).Αυτή η επιβάρυνση των Ελλήνων πολιτών στην έρευνα του Molinari είναι η 4η μεγαλύτερη ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ.
4. Η μελέτη για την Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας του ΚΕΦίΜ Μάρκος Δραγούμης βασίζεται στο πολύ πετυχημένο μεθοδολογικό πρότυπο του Tax Foundation και στις ΗΠΑ δημοσιεύεται από το 1948. Όλες οι μεθοδολογικές απορίες έχουν απαντηθεί κυρίως από δύο δημοσιεύσεις από το Tax Foundation. Η πρώτη ήταν το 1957 με τίτλο The Tax Burden In Relation To National Income and Product, Research Aid No. 4. Η δεύτερη δημοσίευση έχει τίτλο Tax Freedom Day: A Description of Its Calculation and Answers to Some Methodological Questions και δημοσιεύθηκε το 2008. Η μεθοδολογία του Tax Foundation μένει έγκυρη και δημοσιεύεται για πάνω από 70 χρόνια. Τέλος, την ίδια μεθοδολογική προσέγγιση ακολουθεί και η παγκοσμίου φήμης εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Deloitte.
5. Εντούτοις η πληροφορία που πρέπει να κρατήσουμε από την Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας δεν είναι μόνο το ύψος των φόρων. Χωρίς τις επιχειρήσεις τα φορολογικά έσοδα αγγίζουν τα 73 δις, δηλαδή το κράτος παίρνει ως έσοδα το 48% του παραγόμενου εθνικού εισοδήματος. Παράλληλα οι υπηρεσίες που λαμβάνουν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι οι χειρότερες στον ΟΟΣΑ. Σε έρευνα που διενεργήθηκε για τα κράτη μέλη του οργανισμού το 2018 το ποσοστό του πληθυσμού της Ελλάδας που δήλωσε πως είναι δυσαρεστημένο ως προς τις υπηρεσίες που λαμβάνει βάσει της φορολογικής επιβάρυνσης που υφίσταται ήταν το 82%. Άρα, έχουμε και υπερφορολόγηση και τις υπηρεσίες του κράτους να μην μας ικανοποιούν.
Η Ημέρα φορολογικής Ελευθερία μετατοπίζεται μέσα στο χρόνο όλο και πιο αργά, αφού το 1999 εργαζόμασταν για το κράτος 140 ημέρες, το 2009 148 ημέρες ενώ το 2019 προβλέπεται να εργαστούμε 180 ημέρες.
Γράφημα 2: Η εξέλιξη της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας 1999-20019
+1. Το ΚΕΦίΜ είναι μη κομματικός οργανισμός. Δεν υποστηρίζει και δεν υποστηρίζεται από κανένα κόμμα. Οι ερευνητές του, τα μέλη του και το Διοικητικό του Συμβούλιο προέρχονται από διαφορετικούς πολιτικούς και κομματικούς χώρους. Αυτό που τους ενώνει είναι το πάθος για την ελευθερία. Για παράδειγμα, το ΚΕΦίΜ το 2017, την εβδομάδα που ανακοίνωσε την ημέρα φορολογικής ελευθερίας έβγαλε και δελτίο τύπου υποστηρίζοντας την αθώωση της Ηριάννας. Ενώ είναι υπέρ της ελεύθερης αγοράς, αποστασιοποιείται από την κεντροδεξιά σε ορισμένα θέματα ατομικών δικαιωμάτων, όπως ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών, η αποποινικοποίηση της μαριχουάνας, ή ο διαχωρισμός εκκλησίας - κράτους. Αντιλαμβάνομαι ότι η πολιτική ζωή του τόπου δεν έχει συνηθίσει σε ανεξάρτητες και μη κομματικές φωνές, είμαστε όμως αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την ανοδική μας πορεία ως θεσμικός εκφραστής των φιλελεύθερων ιδεών μέχρι που να γίνει αντιληπτός ο ρόλος μας από όλους.
