Η ευκαιρία για την Αθήνα από το «διάλειμμα» λόγω σεισμών
Shutterstock
Shutterstock
Ελληνοτουρκικά

Η ευκαιρία για την Αθήνα από το «διάλειμμα» λόγω σεισμών

Για την Αθήνα η περίοδος ανασυγκρότησης της Τουρκίας μετά τους καταστροφικούς σεισμούς, προσφέρει μια ευκαιρία για επαναξιολόγηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων αλλά και για την περαιτέρω ενίσχυση της θέσης στην διάρκεια αυτού του «διαλείμματος».

Πρακτικά το γεγονός ότι η Τουρκία και ο Τ. Ερντογάν είναι αφοσιωμένοι αποκλειστικά αυτή την περίοδο στην αντιμετώπιση της καταστροφής με στόχο βεβαίως οι συνέπειες του σεισμού να μην αποδειχθούν καταστροφικές για τον Τούρκο πρόεδρο στις προσεχείς εκλογές, προσφέρει μια χρήσιμη περίοδο που εκτιμάται ότι θα κυλήσει, χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις και με χαμηλών τόνων ρητορική. Η προσπάθεια αποκατάστασης των ζημιών θα απαιτήσει τεράστιους οικονομικούς πόρους και συμβολή των κρατικών δομών της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένων και των Ενόπλων Δυνάμεων που και αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη.

Οι τεράστιες ανάγκες της Τουρκίας πιθανότατα θα οδηγήσουν τον κ. Ερντογάν έστω και προσωρινά σε αλλαγή στάσης έναντι της Δύσης και αυτό θα έχει αντανάκλαση και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. 

Ήδη το γεγονός ότι ο κ. Ερντογάν συναίνεσε για τριμερή συνάντηση με Φιλανδία και Σουηδία με πρωτοβουλία του ΓΓ του ΝΑΤΟ κ. Στόλτενμπεργκ δείχνει ότι η Τουρκία κάνει έστω και διστακτικά βήματα προκειμένου να σωθούν τα προσχήματα και να λυθεί η εκκρεμότητα η οποία αυτή την στιγμή αποτελεί το μεγάλο αγκάθι στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την Δύση. Εάν υπάρξει θετική εξέλιξη στο ζήτημα αυτό είναι προφανές ότι θα δημιουργηθεί κλίμα «ευφορίας» στις Δυτικές πρωτεύουσες και εξωραϊσμός της εικόνας της Τουρκίας. 

Για την Αθήνα, η οποία προσεκτικά επιχειρεί να διαχειρισθεί το νέο σκηνικό, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος αυτή η προσωρινή «ανάπαυλα» να χρησιμοποιηθεί από τους γνωστούς καλοθελητές και επίδοξους μεσολαβητές, για να προωθήσουν ιδέες εσπευσμένης έναρξης ελληνοτουρκικού διαλόγου.

Η ελληνική κυβέρνηση ορθά χαιρέτισε το θετικό κλίμα που διαμορφώθηκε σε επίπεδο κοινής γνώμης μετά τη βοήθεια που παρείχε η Ελλάδα στους σεισμοπλήκτους, αλλά πρέπει να αποφευχθούν υπερβολές που θα οδηγήσουν σε αυτοπαγίδευση.

Ελληνοτουρκικός διάλογος δεν μπορεί να ξεκινήσει εάν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η ηρεμία επί του πεδίου λόγω σεισμών πρέπει να αποδειχθεί ότι οδηγεί σε αποκλιμάκωση διαρκείας και επίσης εξαιρετικά σημαντικό είναι μέσα από συναντήσεις υπηρεσιακού και υψηλού επιπέδου να διαπιστωθεί ότι πλέον δεν τίθεται θέμα ευθείας αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας η οποία αποτελεί εκ των πραγμάτων ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο για την επιτυχή επανάληψη των Διερευνητικών Επαφών.

Η απουσία δραστηριότητας στο Αιγαίο τις τελευταίες ημέρες με  μηδενικές παραβιάσεις και υπερπτήσεις  (είχε προηγηθεί και ένα αντίστοιχο κενό, διάρκειας ενός μήνα τον Δεκέμβριο), έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς θα γίνει επίκληση αυτής της «ηρεμίας» τόσο για να ασκηθεί πίεση και στα μέλη του Κογκρέσου που αντιδρούν στην πώληση των F16 στην Τουρκία θέτοντας όρους για την στάση της έναντι της Ελλάδας, αλλά και για να πεισθεί η Ελλάδα ότι δημιουργείται μια «ευκαιρία» που δεν πρέπει να χαθεί. 

Η πραγματική ευκαιρία που υπάρχει για την Ελλάδα είναι να εξαντλήσει τις δυνατότητες που υπάρχουν για διερεύνηση των τουρκικών προθέσεων χωρίς όμως αυτό να ανακόψει την προσπάθεια για την ενίσχυση της θέσης της στρατιωτικά και διπλωματικά στην περίοδο αυτή που η Τουρκία θα είναι προσανατολισμένη στην ανασύνταξη των κατεστραμμένων περιοχών.

Δεν πρέπει να υπάρξουν νέες παρεξηγήσεις (όπως εκείνη της Κωνσταντινούπολης) ότι οι ελληνοτουρκικές επαφές ακόμη και ο διάλογος σημαίνει ότι η Ελλάδα οφείλει είτε να αναστείλει το εξοπλιστικό της πρόγραμμα είτε να μετατραπεί σε διεθνή συνήγορο και συμπαραστάτη του καθεστώτος Ερντογάν.

Αποτελεί επικίνδυνη ψευδαίσθηση να περιμένει κανείς και να επενδύει μάλιστα στην προσδοκία ότι μετά στους σεισμούς, θα ανατραπεί το κυρίαρχο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Και ότι ειδικά ο κ. Ερντογάν  θα συμβιβασθεί με τον ρόλο του ταπεινωμένου από τον Εγκέλαδο ηγέτη που πλέον θα εγκαταλείψει την αναθεωρητική πολιτική του και θα ενταφιάσει τα σχέδια του για μετατροπή της Τουρκίας σε ηγεμονική περιφερειακή δύναμη.

Η Τουρκία μόλις σταθεί στα πόδια της θα επανέλθει δριμύτερη με διαφορετικό ίσως ύφος με τις ίδιες όμως επιδιώξεις. Και τότε πρέπει να βρει την Ελλάδα πανέτοιμη.