Πολυκατοικία που υπέστη ζημιές από ρωσική πυραυλική επίθεση στο Χάρκοβο της Ουκρανίας, Τρίτη 14 Μαΐου 2024
Γιατί ο Πούτιν βάζει στο στόχαστρο το Χάρκοβο
AP Photo/Andrii Marienko
AP Photo/Andrii Marienko
Πολυκατοικία που υπέστη ζημιές από ρωσική πυραυλική επίθεση στο Χάρκοβο της Ουκρανίας, Τρίτη 14 Μαΐου 2024

Γιατί ο Πούτιν βάζει στο στόχαστρο το Χάρκοβο

Οι επιδρομές και οι μάχες εντείνονται στην περιφέρεια του Χαρκόβου στα βορειοανατολικά της Ουκρανίας, όπου η Ρωσία άνοιξε αιφνιδιαστικά νέο μέτωπο εκμεταλλευόμενη το «παράθυρο ευκαιρίας» που της προσφέρουν οι ελλείψεις του ουκρανικού στρατού σε δυναμικό και όπλα. Μία από τις μεγαλύτερες χερσαίες επιθέσεις από την έναρξη του πολέμου του Βλαντιμίρ Πούτιν είναι η επιχείρηση που βρίσκεται σε εξέλιξη, με τις ρωσικές δυνάμεις να καταλαμβάνουν χωριά και οικισμούς και περισσότερους από 7.500 πολίτες να έχουν απομακρυνθεί από τις συνοριακές περιοχές.

Το Χάρκοβο είχε καταληφθεί από τον ρωσικό στρατό στα πρώτα στάδια της εισβολής και στη συνέχεια απελευθερώθηκε κατά την αντεπίθεση του ουκρανικού στρατού το φθινόπωρο του 2022. Σήμερα, οι ρωσικές δυνάμεις καταγράφουν τα μεγαλύτερα κέρδη στην περιοχή κατόπιν της ανάκτησής της από το Κίεβο, και μένει να διαφανεί ποια είναι η ακριβής στόχευση της ρωσικής επιχείρησης που ξεκίνησε τις πρώτες πρωινές ώρες της περασμένης Παρασκευής. 

Οι στρατιωτικοί αναλυτές δεν διακρίνουν, προς το παρόν τουλάχιστον, κινήσεις της Ρωσίας με ικανή ανάπτυξη στρατευμάτων για μία μαζική επίθεση με στόχο την κατάληψη της ομώνυμης πρωτεύουσας της περιφέρειας του Χαρκόβου -της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας, 30 χιλιόμετρα νότια από το πεδίο των συγκρούσεων.

Ενδέχεται η Ρωσία να επιχειρεί την εγκαθίδρυση μίας «νεκρής ζώνης» κατά μήκος των συνόρων για την προστασία του ρωσικού εδάφους από ουκρανικές επιθέσεις. Θα μπορούσε εξίσου ή παράλληλα να είναι μία προσπάθεια των Ρώσων να «απλώσουν» τη γραμμή του μετώπου αναγκάζοντας την ήδη εξαντλημένη ουκρανική άμυνα να διασπαστεί για να αποκρούσει τις ρωσικές δυνάμεις, και να καταστεί ακόμη πιο ευάλωτη.

Ήδη ενώ η προσοχή επικεντρώνεται στο Χάρκοβο, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες της Ουκρανίας αλλού, ιδίως κατά μήκος ενός τμήματος της γραμμής του μετώπου δυτικά της κατεχόμενης από τη Ρωσία πόλης του Ντονέτσκ. Οι ουκρανικές δυνάμεις πιέζονται επίσης στα νοτιοανατολικά της Ζαπορίζια, μια από τις λίγες περιοχές όπου σημείωσαν (μέτρια) εδαφικά κέρδη στην αντεπίθεση του 2023.

Ο Μαρκ Γκαλεότι, επίτιμος καθηγητής του University College του Λονδίνου και εκ των πλέον διακεκριμένων ειδικών διεθνώς σχετικά με τη Ρωσία, εκτιμά ότι η πολεμική μηχανή του Κρεμλίνου επιχειρεί αυτή τη στιγμή να «τεντώσει» την ουκρανικά άμυνα και να προωθηθεί στα νότια. «Οι Ρώσοι έχουν απόλυτη επίγνωση ότι έχουν ένα παράθυρο ευκαιρίας [σ.σ. μέχρι να φθάσουν τα αμερικανικά και δυτικά όπλα] οπότε έχει σημασία [για τη Ρωσία] να κινηθεί τώρα», επισημαίνει.

Στα ερωτήματα που εγείρονται εάν οι επιχειρήσεις στην περιφέρεια του Χαρκόβου αποτελούν μέρος μίας εαρινής ή καλοκαιρινής επίθεση της Μόσχας, ο Μαρκ Γκαλεότι απαντά δίνοντας τον τίτλο «Ρωσική επίθεση 2024», λέγοντας πως αυτό που κάνει και θα κάνει το καθεστώς Πούτιν «είναι να συνεχίσει να πολεμά». 

Αυτό είναι, άλλωστε, και το μήνυμα που κρύβεται πίσω από την αντικατάσταση του βετεράνου υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού από τον τον άνευ στρατιωτικής εμπειρίας τεχνοκράτη Νικολάι Πατρούσεφ. Ο πόλεμος φθοράς στην Ουκρανία θα κριθεί στο πεδίο της οικονομίας και των εξοπλισμών, και ο Βλαντιμίρ Πούτιν ποντάρει από τη μία στον στον τεχνοκράτη Πατρούσεφ για την αύξηση της ρωσικής παραγωγής και από την άλλη στην κόπωση της Δύσης μπροστά σε μία σύγκρουση που δεν έχει τέλος στον ορίζοντα.

Ουκρανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι από πλευράς τους αναφέρουν, αναγνωρίζοντας απώλειες, πως δείχνει να βαίνει προς σταθεροποίηση το μέτωπο του Χαρκόβου μετά τη ρωσική επίθεση, όμως προειδοποιούν για συγκέντρωση ρωσικών δυνάμεων στα βόρεια, κοντά στο Σούμι. Μία νέα ρωσική επίθεση στην περιοχή θα διασπάσει πιθανότατα ακόμα περισσότερο την ουκρανική άμυνα, αναγκάζοντας το Κίεβο να στείλει ενισχύσεις.

Υπό αυτά τα δεδομένα και με τον πόλεμο να διαφαίνεται ότι περνά σε νέα φάση, ήλθε χθες η επίσκεψη του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Άντονι Μπλίνκεν, στο Κίεβο -η πρώτη επίσκεψη αξιωματούχου της διακυβέρνησης Μπάιντεν στην ουκρανική πρωτεύουσα αφότου εγκρίθηκε τελικά από το Κογκρέσο το πακέτο οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας ύψους 60 δισ. δολαρίων, έπειτα από έξι μήνες πολιτικού αδιεξόδου στις αίθουσες του Καπιτωλίου που κόστισε ακριβά στην Ουκρανία σε ηθικό και εδάφη.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών αναγνώρισε πως επισκέπτεται το Κίεβο σε «κρίσιμη στιγμή» εν μέσω της νέας ρωσικής επίθεσης που διεξάγεται όπως υπογράμμισε με πυρομαχικά της Βόρειας Κορέας, drones του Ιράν και κινεζικά εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται σε ρωσικό οπλισμό. «Δεν είστε μόνοι. Είμαστε μαζί σας σήμερα και θα παραμείνουμε στο πλευρό σας», είπε ο Μπλίνκεν απευθυνόμενος στους Ουκρανούς επιχειρώντας να τους καθησυχάσει για την αμερικανική δέσμευση στον αγώνα της Ουκρανίας -όσο και, όπως μπορεί, δεδομένων των φόβων για μία ενδεχόμενη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις προσεχείς προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, με ό,τι αυτό μπορεί να σημάνει για το Κίεβο.

Τα αμερικανικά όπλα ήδη έχουν αρχίσει να παραδίδονται και θα έχουν αντίκτυπο στο πεδίο της μάχης, ανέφερε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ. Πιστώνοντας στους Ουκρανούς την ικανότητά τους να αποτρέψουν το στόχο του Βλαντιμίρ Πούτιν «να σβήσει από το χάρτη» τη χώρα τους, ο Μπλίνκεν επανέλαβε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Ουκρανία, «οδηγώντας την πιο κοντά, και στη συνέχεια στο ΝΑΤΟ».

Παράλληλα, υπογράμμισε πως η Ρωσία «πρέπει να πληρώσει» για την καταστροφή που επέφερε στην Ουκρανία, αναφέροντας πως η Ουάσινγκτον έχει την πρόθεση να χρησιμοποιήσει κατασχεθέντα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την ανοικοδόμηση της χώρας. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι από πλευράς του ζήτησε εκ νέου την ενίσχυση της ουκρανικής αεράμυνας με περισσότερα συστήματα Patriot.

Από τη Γαλλία γνωστοποιήθηκε χθες πως θα στείλει μια νέα παρτίδα πυραύλων εδάφους-αέρος Aster για τον εφοδιασμό του γαλλο-ιταλικού συστήματος αεράμυνας SAMP/T-MAMBA. Την ίδια στιγμή, μιλώντας στη βρετανική τηλεόραση ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Ντέιβιντ Κάμερον, αναγνώρισε ότι οι στιγμές είναι «εξαιρετικά επικίνδυνες», λέγοντας ότι η Ρωσία έχει ουσιαστικά «εισβάλει ξανά στην [Ουκρανία]».

Αμφότερες η Γαλλία και η Βρετανία έχουν θέσει την προοπτική μίας πιο άμεσης δυτικής παρέμβασης στον πόλεμο. Έχουν εξοργίσει και ταυτόχρονα θορυβήσει τη Μόσχα τόσο οι σταθερές αναφορές του προέδρου της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μελλοντικά το ενδεχόμενο αποστολής δυτικών χερσαίων δυνάμεων στο μέτωπο της Ουκρανίας, όσο και η πρόσφατη δήλωση του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών, Ντέιβιντ Κάμερον, ότι εναπόκειται στο Κίεβο εάν θα χρησιμοποιήσει τα βρετανικά όπλα για να πλήξει στόχους εντός της Ρωσίας -σε απόκλιση από την πολιτική των δυτικών δυνάμεων, και κυρίως των ΗΠΑ, όσον αφορά τη χρήση των οπλικών συστημάτων που προσφέρουν στην ουκρανική άμυνα.